• Umutwe wa kenda Kuzigama

    1. Erekana amashusho arimo ijwi kw.

    g

    2. Erekana igihekane kw.

    hb

    4. Soma amagambo akurikira.

    s

    5. Soma interuro ikurikira.

    gGakwaya arizigamira buri kwezi.

    6. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gKwizera na Kwitondaa.

    bg

    Kwizera na Kwitonda bagiye gusura Gakwandi i Mushubi. 

    Yabahaye udukwavu tubiri. 

    Kwizera na Kwitonda bashimiye Gakwandi. 

    Kwizera na Kwitonda bubakiye udukwavu ikibuti. 

    Ubu bafite udukwavu icumi. 

    Kwizera na Kwitonda bagurishije udukwavu. 

    Mu kwezi gukurikira batangiye kwizigamira.

    a. Kwizera na Kwitonda basuye nde? 

    b. Bamaze kugurisha udukwavu bakoze iki?

    7. Andika igihekane kw mu nyuguti nto.

    s

    8. Andika igihekane Kw gitangiwe n’inyuguti nkuru.

    g

    9. Uzurisha kimwe mu bihekane bikurikira wandike ijambo.

    s

    10. Curukura amagambo ukore interuro uzandike mu ikayi yawe.

     ha. ukwezi - arareba - Gakwaya - kure

                                 b. kwa - Ukwakira - cumi - Ukwezi - ni

    Igihekane mb Mb

    1. Erekana amashusho arimo ijwi mb

    v

    2. Erekana igihekane mb.

    az

    3. Soma imigemo ikurikira.

    s

    4. Soma amagambo akurikira.

    s

    5. Soma interuro ikurikira.

    gImbabura ya Mbabazi irondereza amakara.

    6. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gBazi kwizigamira

    g

    Mbaraga na Mbabazi bahinga imbuto i Mbazi. 

    Umurima bawuteyemo imbuto bawuzitiza imbaho. 

    Imboga zo bazihinga mu gishanga iwabo. 

    Hambere basaruye imbuto bazigurisha i Mbare. 

    Amafaranga bakuyemo barayazigama. 

    Mbaraga na Mbabazi biguriye imipira yo kwambara.

    a. Mbaraga na Mbabazi bakora iki?

    b. Amafaranga Mbabazi na Mbaraga bakuye mu mbuto bayakoresheje iki?

    7. Andika igihekane mb mu nyuguti nto.

    f

    8. Andika igihekane Mb gitangiwe n’inyuguti nkuru.

                       s

    9. Uzurisha kimwe mu bihekane bikurikira wandike ijambo.

    sd

    10. Curukura amagambo ukore interuro uzandike mu ikayi yawe.

                   kwidumbaguza - akunda - Mbaraga

    Imyitozo

    1. Erekana amashusho arimo ijwi kw na mb.

    g

    2. Huza igihekane mb n’ishusho irimo ijwi mb.

    gh

    3. Soma imigemo ikurikira uyandike mu ikayi yawe.

    h

    4. Soma amagambo akurikira.

    h

    5. Soma interuro ikurikira.

    gUwibambe yahaye Mukwiye imbuto.

    6. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    g Biteje imbere.

    h

    Gakwisi na Kambibi babumba imitako. 

    Iyo babumba bakoresha ibumba.

    Mboneye yabigishije kwizigama. 

    Mu kwezi kwa mbere Gakwisi na Kambibi baguze imbaho. 

    Biguriye udukwavu dutanu. 

    Biguriye kandi imbata zo korora.

    a. Ni bande babumba imitako?

    b. Gakwisi na Kambibi baguze imbaho mu kwezi kwa kangahe?

    a.imbaho-agurisha-Kambari

    b.Kwizera-imboga-afumbira

    8. Andika ibihekane kw na mb mu nyuguti nto.

    h

    9. Andika ibihekane Kw na Mb bitangiwe n’inyuguti nkuru.

            v

    Isuzuma risoza umutwe wa kenda

    1. Soma imigemo ikurikira uyandike mu ikayi yawe.

    gf

    2. Soma amagambo akurikira.

    g

    3. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    g Kwiteza imbere.

    g

    Kwizera na Mbabazi bahinga imboga mu Ukwakira.

    Imboga bakazigurisha abafite ubukwe. 

    Baguze imigozi yera ibijumba barayihinga. 

    Baguze udukwavu barorora.

    akamaroBagura imbata barorora.

    Ayo matungo abaha ifumbire bafumbiza imboga.

    a. Ni bande Kwizera na Mbabazi bagurisha imboga?

    b. Kwizera na Mbabazi baguze iki?

    4. Soma interuro ikurikira uyandike.

    g Kwizera na Mbaraga bahinga imbuto.

    5. Uzuza izi nteruro ukoresheje rimwe mu magambo akurikira.

    igikwasi, Kwizigama, Kwangiza, akamaroBagura

    mbonye

    a.Mumuburi yaguze _________.

    b.____________ibidukikije ni bibi.

    c.____________ ni ingenzi.

    6. Curukura amagambo akurikira ukore interuro, uzandike.

        a. urukwavu-Kambanda-yoroye

        b. atembera-Gakwisi-nimugoroba

        c. rukweto-mu-amazi-mbonye

    Imyitozo y’inyongera yo gusoma no kwandika

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gAbana iwacu

    d

    Iwacu abana bafite ubuzima buzira umuze. 

    Iwacu abana bakunda ibinyabijumba. 

    Iwacu abana barafashanya. 

    Iwacu abana barakina bakidagadura bakishima. 

    Iwacu abana barakaraba bakisiga amavuta meza. 

    Iwacu abana bambara neza bakicara bakaruhuka.

    a. Iwacu abana bafite ubuzima bumeze bute?

    b. Ni iki kigaragaza ko iwacu abana bagira isuku?

    2. Hitamo ijambo rikwiye wuzuze interuro, uyandike.

    ubuzima   amata    Ibinyabijumba       amavuta

    h    a. Mutoni yanyoye________________

                              b. __________________ bitera imbaraga.

                             c. Yonasi afite ________________ bwiza.

                             d. Shema yaguze ___________ mu iduka.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gTubungabunge ibidukikije

    g

    ibidukikijeBana mureke dutere ibiti. 

    Ibiti bidufitiye akamaro kanini. 

    Bitanga imbuto dukenera mu buzima. 

    Akandi kamaro ni uko bivamo amakara ducana tugateka.

     Bivamo kandi imbaho ababiji bakenera. 

    Inyoni ziririmba mu gitondo zibitahamo. 

    Rero bana tureke kwangiza ibiti. 

    Dufatanye tubungabunge ibidukikije.

    a. Ibiti bifite akahe kamaro?

    b. Ni iki wakora kugira ngo utonona ibiti?
    2. Huza amagambo ukore interuro uyandike mu ikayi yawe.

    a. Abana babungabunga               imbaho

    b. Ibiti bigira                                        ku biti

    c. Imbuto zera                                     amashami meza
    d. Ababaji bakenera                          ibidukikije

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    g Tunga na Buregeya

    t

    Tunga na Buregeya bagiye kwiga mu gitondo. 

    Bavuyeyo banyura mu isomero riri ku Kicukiro. 

    Batiye ibitabo barasoma. 

    Barangije berekeje mu rugo gukora imirimo. 

    Buregeya yafatishije imbabura

    Tunga yogeje amasahani. 

    Basubiye mu masomo bize. 

    Barangije bararuhuka.

    a. Buregeya na Tunga bakoze iki mu isomero?

    b. Ni iki Tunga na Buregeya bakora nyuma yo gukaraba?

    a. Buregeya na Tunga bakoze iki mu isomero?

    b. Ni iki Tunga na Buregeya bakora nyuma yo gukaraba?

    2. Curukura amagambo ukore interuro uzandike mu ikayi yawe.

    ha. rifite - isomero - Ishuri.

                          b. barasoma - Tunga - na - Buregeya - ibitabo.

                          c. baca - Abana - nimugoroba - imigani.

                          d. maremare - i Kigali - Amazu - aba.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gAmatungo yo mu rugo iwacu.

    d

    Iwacu mu rugo hari amatungo anyuranye. 

    Dufite ikiraro kinini kirimo ihene. 

    Dufite ikibuti kirimo udukoko. 

    Ingurube zororoka vuba bitangaje. 

    Data na mama boroje umuturanyi wacu Mbaraga. 

    Boroje kandi Gakwandi udukwavu. 

    Mu rugo bagurisha amatungo bakaturihira amashuri.

    a. Iwacu mu rugo hari ayahe matungo?

    b. Amatungo afite akahe kamaro?

    2. Uzuza interuro ukoresheje amagambo ari mu mwandiko uzandike.


    ha. Data na mama _______ umuturanyi wacu Mbaraga.

                          b. Dufite ___________ kirimo udukoko.

                          c. Ingurube _________ ___ bitangaje.

                         d. Bagurisha amatungo bakaturihira ___________.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gAgakwavu kabuze urukweto

    g

    Agakwavu katemberaga mu gishanga karanyerera

    Nuko urukweto ruvamo ruraguruka. 

    Ako gakwavu gatangira gutabaza

    Akanyugunyugu karahanyura kirengagiza agakwavu. 

    Umusambi uragatabara ugafasha gushakira urukweto mu rubingo. 

    Nyuma agakwavu karubona mu muvumu uri mu gisambu. 

    Umusambi wararumanuye agakwavu karishima.

    a. Agakwavu kamaze kubura urukweto kabigenje gate?

    b. Ari umusambi, ari akanyugunyugu washima nde? Wagaya nde? Kubera iki?

    2. Hitamo ijambo rikwiye wuzuze interuro, uyandike.

    fd


    a. Ni bibi _______ abari mu kaga.

    b. Umwarimu yahaye __________ abanyeshuri bitonda.

    c. Abajura bamuteye atangira _________.

    d. Karimba ______ kuri sima yitura hasi.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gSuzana yasuye Ndekezi na Ngamije

    b

    Mu kiruhuko Suzana yasuye Ndekezi. 

    Ndekezi abana na sekuru Ngamije. 

    Suzana yabazaniye agaseke kuzuye amapera. 

    Agezeyo Ngamije na Ndekezi baramusanganira bararamukanya

    Nimugoroba baratarama. 

    Basomera Ngamije udukuru dushimishije. 

    Ngamije arishima. 

    Mu gitondo Suzana arabasezera. 

    Bamuha agakwavu arabashimira.

    a. Ndekezi abana na nde?

    b. Ni iki Ngamije na Ndekezi bahaye Suzana?

    2. Huza amagambo ukore interuro uyandike mu ikayi yawe.

    f

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gSeminega yasuye ishuri

    gf

    Seminega yasuye ishuri riri i Masaka. 

    Seminega yahuguye abanyeshuri ku isuku. 

    Seminega yanabigishije kubungabunga ibidukikije. 

    Yabakanguriye gutunganya ubusitani batoragura ibipapuro. 

    Yabibukije kwirinda kwangiza ibiti. 

    Abanyeshuri baramushimiye asubira mu rugo.

    a. Ishuri Seminega yasuye riri he?

    b. Kuki Seminega yasuye ishuri?

    2. Curukura amagambo ukore interuro uzandike mu ikayi yawe.

    ha. Seminega - abanyeshuri - yahuguye.

                          b. ubusitani - batunganyije - Abana.

                          c. kacu - yasuye - Umuyobozi - akarere.

                          d. ibidukikije - Fatuma - abungabunga.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gBasuye nyirarume

    g

    Kwitonda na mushiki we barakurikirana. 

    Babana na se na nyina ku Kamonyi. 

    Iyo basuye nyirarume i Karongi batembera ku kiyaga. 

    Bakinira ku musenyi, akabagurira isambaza. 

    Basura sekuru na nyirakuru. 

    Nyirakuru abamanurira amapapayi. 

    Kwitonda na mushiki we bayasangira bishimye.

    a. Kwitonda na mushiki we batuye he?

    b. Iyo Kwitonda na Mushiki we basuye nyirarume bakora iki?

    2. Uzuza interuro ukoresheje amagambo avuye mu mwandiko, uyandike.

    ha. Nyirarume yaguriye Kwitonda na mushiki we_______.

                           b. Kwitonda na mushiki we basangira_____.

                           c. Kwitonda na mushiki we bakinira______.

                           d. Nyirarume wa Kwitonda atuye________.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gGiraneza afasha Kanyenyeri

    de

    Kanyenyeri afite akabazo ko kutabona.

    Giraneza yita kuri Kanyenyeri mu rugo. 

    Amufasha igikapu kirimo amakayi. 

    Ku ishuri amuba hafi iyo bakina. 

    Iyo basubiye mu rugo amufasha gusubiramo umukoro. 

    Abarezi babonye aba bana barishima. 

    Bakangurira abana gufasha abandi bana bafite ubumuga.

    a. Kanyenyeri afite ubuhe bumuga?

    b. Kuki Giraneza afasha Kanyenyeri?

    2. Hitamo ijambo rikwiye wuzuze interuro, uyandike mu ikayi yawe.

    dr

    ha. Abarimu bahaye abanyeshuri _______.

                          b. Kanyenyeri akunda __________.

                          c. Abana bafite _________ bariga.

                          d. Abayobozi _________abaturage kugira isuku.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gDukunda ishuri

    h

    aririmbaBuri gitondo ndazinduka. 

    Ngera ku ishuri kare. 

    Dukora imirongo mu kibuga. 

    Turirimba indirimbo yubahiriza igihugu. 

    Abarimu badutoza gusoma no kwandika. 

    Dukina imikino itandukanye. 

    Buri wese yidagadura uko ashaka. 

    Tumaze gukina dusubira mu ishuri tukiga. 

    Nyuma tubika ibikoresho tugataha.

    a. Abarimu badutoza iki? 

    b. Iyo tumaze gukina dukora iki?

    2. Curukura amagambo ukore interuro uyandike mu ikayi yawe.

    ha. ibikoresho - abika - Kariza

                           b. bakina - Abana - imikino

                           c. amasomo - Abarimi - neza - bigisha

                           d. Rukundo - indirimbo - aririmbaBuri

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gRungano isaba imbabazi

    t

    Rungano ni agakende kakundaga kuzerera mu minyinya. 

    Rungano yabonye utundi dukende dukina dusimbuka. 

    Iradusanga birakina. Rungano yibuka gutaha bumaze kwira. 

    Igiye kugera imuhira havumbuka isha. 

    Rungano ihunga ivuza induru yikubita hasi. 

    Nyina yaje kuyitabara yihuta. Rungano ireka kongera gutinda mu mihana.

    a. Rungano yakundaga kuzererera he?

    b. Kubera iki Rungano yahunze ivuza induru?

    2. Uzuza interuro ukoresha amagambo yo mu gakuru umaze gusoma uyandike mu ikayi yawe.

    ha. Rungano igiye kugera imuhira havumbuka ____________.

                           b. Rungano ihunga ivuza _________ yikubita hasi.

                           c. Nyina yaje __________ yihuta.

                           d. Rungano yibuka _________ bumaze kwira.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gMugeni yiguriye umupira

    h

    Mugeni yasuye Kamana. 

    Asanga afite umupira munini barakina. 

    Mugeni abaza Kamana uwamuguriye umupira. 

    Amusubiza ko yawiguriye. 

    Amuzanira agasanduku atereramo ibiceri yizigamira. 

    Mugeni ageze mu rugo asaba nyina agasanduku. 

    Atangira gutereramo buri giceri ahawe. 

    Mu mezi atandatu, yiguriye umupira mu mafaranga yizigamiye.

    a. Ni nde waguriye Kamana umupira?

    b. Ni gute Mugeni yabashije kwigurira umupira?

    2. Hitamo ijambo rikwiye wuzuze interuro, uyandike mu ikayi yawe.

    g

    a. Mugeni yabikaga __________ mu gasanduku.

    b. Mugeni ___________ amafaranga igihumbi.

    c. Kamana akunda gukina _________.

    d. Abanyeshuri ___________ umupira.

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    g Ingaruka zo gusuzugura

    d

    Abarezi babuza abanyeshuri kwidumbaguza mu ruzi. 

    Munana yambuka uruzi agiye ku ishuri. 

    Munana yageze ku ruzi atangira kwidumbaguza. 

    Munana yibuka ko yakererewe ishuri. 

    Agezeyo asanga abanyeshuri bigana barangije gukora umukoro. 

    Umurezi amutuma umurera. 

    Ahageze Munana abasaba imbabazi. 

    Abizeza ko atazongera gusuzugura.

    a. Ni nde utarakurikije inama z’abarezi?

    b. Gusuzugura kwa Munana kwamugizeho izihe ngaruka?

    2. Huza amagambo wuzuze interuro, uyandike mu ikayi yawe.

    g

    1. Soma agakuru gakurikira maze usubize ibibazo.

    gIwacu turazigama

    f

    Mu rugo iwacu data na mama barahinga. 

    Mu kwezi kwa kabiri basaruye ibigori. 

    Mu kwezi kwa munani basarura amasaka. 

    Data na Mama bafashe umusaruro wose bakuraho ibidutunga. 

    Umusaruro usigaye barawuhunika

    Mu rugo iwacu hahora ibidutunga. 

    Data na mama bazigama imbuto bazatera bongeye guhinga.

    a. Ni ibihe bihingwa mu rugo iwacu bahinga.

    b. Ni gute Data na Mama bazigama?

    2. Curukura amagambo ukore interuro, uyandike mu ikayi yawe.

    ha. Data - ibigori - ahinga.

                           b. ahunika - Mama - imbuto.

                           c. azigama - Karimba - amafaranga.

                           d. asarura - Data - amasaka.







    we
























































































































































    Umutwe wa munani Indyo yuzuyeTopic 10